Clubhouse, Tech Revolution
Ik ben al zes maanden een van de luisteraars van het nieuwe platform Clubhouse, na mijn ervaring kan ik met zekerheid vaststellen dat de technische innovatie revolutionair is.
Clubhouse bestaat nu één jaar en is midden in de coronapandemie bedacht. Clubhouse werd gelanceerd in 2020 en onderscheidde zich onmiddellijk van de concurrentie door zich te focussen op een element dat alle andere sociale netwerken meestal negeren: de menselijke stem. Op het platform van Clubhouse schrijf je niet, plaats je geen foto’s en lanceer je geen hashtags. Zo is de bedoeling van de ontwikkelaars om elkaar te ontmoeten om te praten, vergelijkbaar met dialoog in het echte leven.
Wat dit sociale netwerk kenmerkt is dat de applicatie iedereen verzoekt om zijn echte naam bekend te maken. Gebruikers kunnen vervolgens deelnemen aan openbare en privégesprekken die plaatsvinden in speciale kamers (Rooms). Elke kamer heeft zijn eigen titel met het onderwerp, een aantal gasten op het podium en variërend tientallen tot duizenden luisteraars. Het is mogelijk om samen naar muziek te luisteren, verschillende onderwerpen te bespreken en, in sommige gevallen, meer of minder prominente beroemdheden tegen het lijf te lopen. Wat de gebruikers op dit moment vooral aantrekt, is de kwaliteit van de gesprekken en de mogelijkheid om in relatief kleine groepen te interageren met zelfs zeer illustere sprekers, waardoor de kans op het leggen van kwalitatief hoogwaardige contacten maximaal is. De live interactie zorgt dat alles wordt overgelaten aan de ‘magie’ van het moment.
Clubhouse faciliteert middels een vrij en veilig platform ruimte voor discussies op plekken in de wereld waar regimes vrijheid nog altijd fors beperken. In Libanon spreekt men in ClubHouse over het beperken van de rol van religie in de politiek en in Koeweit praten vrouwen over seksueel geweld. Onderwerpen die vroeger als taboe werden beschouwd, staan nu centraal bij de kamers in het Midden-Oosten.
Paul Davison en Rohan Seth zijn geen nieuwkomers in Silicon Valley. Toen ze Clubhouse oprichtten, beschikten ze al over de benodigde vaardigheden om het project tot leven te brengen. Seth is afgestudeerd aan Stanford en werkte van 2005 tot 2012 als software-ingenieur bij Google. Davison richtte in 2011 Math Camp op met Benjamin Garrett. Het bedrijf bracht verschillende apps ten behoeve van sociale ontdekking uit, waaronder Highlight, dat gebruikers meldingen stuurde wanneer vrienden zich in hetzelfde gebied bevonden, waardoor het gemakkelijker werd om af te spreken. In 2016 verkocht hij de app aan Pinterest.
Davidson en Seth bouwden Clubhouse als alternatief voor de in populariteit groeiende sociale media-apps die zich focussen op afbeeldingen en video’s, zoals Instagram, Snapchat en TikTok. In tegenstelling tot deze apps, vind de gebruiker op het platform van Clubhouse alleen spraak in plaats van visuele content.
Davison heeft verklaard dat Clubhouse is ontworpen als een ‘voice only’ app, zodat gebruikers zich geen zorgen hoeven te maken over het uiterlijk. Je hoeft je geen zorgen te maken over wat je draagt of waar je bent. De gebruikers van Clubhouse kunnen dus zorgeloos in hun huiskloffie met anderen in gesprek en hoeven zich geen zorgen te maken over hun verschijning of locatie.
Clubhouse is ook bedoeld om meer betrokkenheid en communicatie te stimuleren. Wanneer mensen iets sms’en of posten, drukken ze doorgaans op verzenden en gaan ze weer verder met waar ze mee bezig waren. Met Clubhouse verdiep je juist het contact door in real-time de dialoog aan te gaan met andere gebruikers.
De honderdduizenden ‘kamers’ kunnen in wezen worden beschouwd als live podcasts. Voorheen werden deze niet opgenomen, maar tegenwoordig worden de verschillende gesprekken toch automatisch vast gelegd zodat alle gebruikers hier op elk ogenblik naar terug kunnen luisteren. Doordat Clubhouse de verscheidene debatten en lezingen archiveert kunnen deze nu via andere sociale media kanalen worden gedeeld. Clubhouse faciliteert via zijn eigen en andere kanalen een mooi en toegankelijk debatcentrum wat iedereen zelfs efficiënt kan gebruiken en volgen via zijn eigen telefoon. Zo kan je dus deelnemen vanuit je eigen huis of op werk, maar ook wandelend in een park of op straat.
In de afgelopen zes maanden heb ik o.a. debatten, lezingen en boekbesprekingen gehoord en daarvan genoten. Ik bemerkte een enorme betrokkenheid van kleine groepen bij belangrijke thema´s zoals metadiscussies over democratie, identiteit en klimaat of belangrijke gesprekken over de stad, het land en diversiteit. Van Afghaanse journalisten in Afghanistan, huiselijke geweld, Somalische intellectuelen over boeken en onderzoeken, droogte in het Midden-Oosten, religie, persoonlijke identiteiten tot LGBTQ in Afghanistan, Iran, Turkije en vele andere landen. Thema´s die wel op andere sociale media aanwezig zijn, maar waarbij dan juist iets cruciaals ontbreekt! Op Facebook of Twitter deelt immers iedereen enkel zijn eigen mening of zorg en ontvangt hierop een ‘like’ of commentaar. Het revolutionaire van Clubhouse zit voor mij juist in de grote betrokkenheid en het delen van de stemmen die zo echt gehoord worden. Als je gebruik maakt van Clubhouse voelt het alsof je in een zaal zit en een debat of lezing volgt. De gasten komen onder andere uit Afghanistan, Californië, Parijs, Turkije en Islamabad.
De applicatie is populair en een effectief medium in landen waar vrijheid van media beperkt is. Ik zat in een kamer met duizenden mensen die maatschappelijke crisissen bespraken waar je je in landen als Irak of Iran moeilijk over uit kan laten. Het is opvallend dat de discussies over regionale of landelijke thema´s zijn veel heftiger naar mate de onderdrukking groter is. Het medium werkt daardoor juist goed om deze debatten en discussies te faciliteren.
De populariteit van Clubhouse neemt ook toe in westerse landen zoals de Verenigde Staten en een aantal Europese landen. In Nederland komt het platform langzaam op gang. Reacties op het sociale netwerk zijn hier veelal kritisch, maar ik ben van mening dat men juist blij moet zijn met dit wonderkindje. Clubhouse is namelijk ook voor marginale groepen een effectief medium. De tijd dat je belangrijk moet zijn om aan de tafel te zitten, is voorbij. De applicatie maakt het mogelijk dat nu meer mensen toegang hebben tot en mogen deelnemen aan fundamentele discussies. Het maakt niet uit of je in een klein dorp in Limburg zit of in het puntje in Friesland.
Clubhouse maakt het mogelijk dat de gebruikers in het Midden-Oosten discussies kunnen voeren en volgen in een veilige omgeving. Het platforms verifieert immers de authenticiteit van de gebruiker. Hierdoor is het veel lastiger om nepaccounts op te richten wat het cybertroepen moeilijker maakt om deel te nemen aan de gesprekken in de applicatie. Vrijheid van meningsuiting stuit hierdoor niet meer op legers van haters, zoals die op Twitter al binnen een minuut gemobiliseerd zijn.
In ontwikkelingslanden heeft Clubhouse, net als alle andere opkomende fenomenen, verschillende betekenissen gekregen. In het Midden-Oosten heeft de applicatie bijvoorbeeld intellectuele aangetrokken die al langer fundamentele discussies over de vrijheid van meningsuiting kritisch op de voorgrond proberen te plaatsen. Sociale media kanalen bieden een andere infrastructuur voor nieuwe ontwikkelingen en verbindingen. De dynamiek, zichtbaarheid en toegankelijkheid bevorderen bijvoorbeeld zo ook het economische verkeer waardoor verschillende ondernemers toegang hebben tot een markt en zo kunnen overleven.
The Economist heeft een nota gepubliceerd over de toepassing van Clubhouse in de Arabische wereld, waarin staat: “In de afgelopen twee maanden heeft dit sociale netwerk veel fans gekregen in het Midden-Oosten, en hoewel niet iedereen het kan gebruiken (door gebrek aan toegang tot de applicatie of ontbrekende uitnodigingen), hebben ze het goed gebruikt. ´´
Sociale media applicaties faciliteren verbinding en een nieuwe creatieve infrastructuur voor ontwikkeling. Echter, zijn de meeste platforms gericht op snel contact waardoor het mensen enkel vlug samenbrengt en ons zo snel kan verdelen. De korte interacties dagen ons niet uit om het debat aan te gaan of om onze eigen standpunten uit te diepen. Het platform van Clubhouse biedt een revolutionair alternatief waarin iedereen in vrijheid en in veiligheid langer samen kan komen om zo fundamentele discussies voort te zetten en zo onze inzichten te verdiepen.
